Trong xu thế ngày càng nhiều quốc gia trên thế giới khuyến khích người dân làm việc từ xa để phòng dịch bệnh COVID-19, Nhật Bản thậm chí còn cho tiền để người dân “bỏ phố về quê” sinh sống nhằm đem lại sức sống cho miền quê nước này.

Với chính sách khuyến khích mới, người dân Nhật Bản sẽ có thể sống ở vùng quê trong khi duy trì được công việc ở Tokyo – Ảnh: Nikkei

Cuối tuần trước, báo Nikkei của Nhật Bản đưa tin Chính phủ Nhật Bản lên kế hoạch cấp 1 triệu yen (khoảng 220 triệu đồng) cho những người chuyển về các vùng nông thôn sinh sống, trong khi vẫn tiếp tục công việc ở thủ đô Tokyo với hình thức làm từ xa.

Kế hoạch của Chính phủ Nhật không chỉ giúp giảm áp lực cho hạ tầng, hạn chế ô nhiễm ở đô thị mà còn vực dậy nền kinh tế nông thôn.

Các khu đô thị đông dân cư chưa bao giờ trông ít hấp dẫn như hiện nay. Báo Japan Times bình luận

Làm ở nông thôn, hưởng lương phố thị

Chương trình này dự kiến được thực hiện trong năm tài khóa tiếp theo, bắt đầu từ tháng 4-2021. Chương trình sẽ cấp 3 triệu yen cho những người mở các doanh nghiệp công nghệ thông tin (IT) ở miền quê. Các doanh nghiệp được nhắm tới giúp cải thiện bộ mặt của miền quê là những doanh nghiệp sử dụng trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn và các công nghệ hiện đại khác.

Trước đây đã có nhiều chương trình hỗ trợ người dân chuyển từ thành phố về nông thôn làm ăn. Tuy nhiên, các khoản trợ cấp mới khác ở chỗ: người dân vừa sống ở quê vừa tiếp tục công việc ở thành thị.

Với tác động của đại dịch COVID-19, họ hi vọng ngày càng nhiều người dân rời các thành phố đông đúc để tới các vùng nông thôn thưa thớt dân cư. Một khoản ngân sách lên tới 100 tỉ yen sẽ được dành cho việc phát triển các địa phương và đây là một phần trong ngân sách năm tài khóa 2021 của chính phủ.

Tân Thủ tướng Nhật Bản Yoshihide Suga xem việc đem lại sức sống mới cho các vùng quê của nước này là một ưu tiên hàng đầu. Việc tạo điều kiện để người dân dễ dàng làm việc từ các vùng nông thôn cũng có thể làm giảm nhẹ các vấn đề liên quan tới tình trạng dân số già và đang suy giảm của Nhật Bản. Khi đó, người lao động vẫn có thể nuôi dưỡng con cái và chăm sóc cha mẹ già ở quê.

“Với hình thức làm việc từ xa, thời đại của việc phải lựa chọn giữa thành thị hay nông thôn đã kết thúc và điều đó có thể mang lại sự cân bằng” – báo Nikkei dẫn lời một chuyên gia về lao động.

Bắt đầu từ năm tài khóa 2021, Chính phủ Nhật Bản cũng sẽ có một hệ thống trợ cấp giúp các chính quyền địa phương tạo ra môi trường thuận lợi cho những người làm việc từ xa. Hệ thống này sẽ lo tới 3/4 trong tổng số chi phí mà chính quyền địa phương dùng. Tổng cộng 15 tỉ yen sẽ được dành ra cho kế hoạch này.

Vùng quê ngày càng hấp dẫn

Nhật Bản có sự phân bố nguồn nhân lực cực kỳ không đồng đều so với nhiều nước và hình thức làm việc từ xa có thể giảm bớt áp lực đè nặng lên vùng đô thị Tokyo. Theo ước tính của Liên Hiệp Quốc năm 2015, có tới 29% dân số Nhật Bản tập trung ở khu vực Tokyo. Trong khi đó tỉ lệ này ở New York (Mỹ) là 6%, London (Anh) là 13% và Thượng Hải là 2% trong tổng dân số Trung Quốc.

Nhiều chuyên gia chỉ ra việc tập trung nguồn nhân lực tại một chỗ và thiếu tính lưu động đã tác động tiêu cực tới các khu vực nông thôn của Nhật Bản. Nếu sự chênh lệch kinh tế giữa thành thị và nông thôn Nhật Bản có thể giảm đi giữa đại dịch, đây sẽ là điều tốt lành cho Nhật Bản.

Hiện đã có bằng chứng cho thấy người dân thành thị đổ về các vùng quê của Nhật Bản. Hồi tháng 7, số người rời khỏi vùng thủ đô Tokyo (gồm Tokyo và các tỉnh khác như Kanagawa, Saitama và Chiba) đã vượt số người chuyển đến lần đầu tiên, nhiều hơn gần 1.500 người.

Trong một cuộc khảo sát do Văn phòng nội các Nhật Bản tiến hành hồi tháng 5 và tháng 6, có 25% người làm việc từ xa cho biết họ đã trở nên quan tâm hơn tới việc chuyển đến vùng quê để trải nghiệm. Trong số những người trong độ tuổi 20 sống ở Tokyo, khoảng 40% cho thấy quan tâm đến việc chuyển về vùng nông thôn.

Lực lượng lao động từ đô thị đổ về sẽ mang đến lợi ích cho những công ty bên ngoài các trung tâm đô thị Nhật Bản vốn thường thiếu nhân viên. Theo Grooves – một công ty bố trí công ăn việc làm ở Tokyo, 70% số khách hàng quyết định đổi việc kể từ tháng 4 năm nay đã chuyển tới những công ty bên ngoài Tokyo, tăng so với tỉ lệ 40% của năm ngoái.

“Làm việc xa văn phòng không còn chỉ dừng ở mức ý tưởng, mà đã chuyển sang thực hành nhiều hơn. Đại dịch COVID-19 thật sự đã làm tăng tính hấp dẫn của miền quê” – Paul Christie, giám đốc điều hành Công ty du lịch Walk Japan, đánh giá.

Đón cơ hội

Dịch COVID-19 đã đẩy nhiều doanh nghiệp Nhật Bản ở vùng quê tới bờ vực phá sản. Các thị trấn suối nước nóng và các khu trượt tuyết như Nozawa Onsen ở tỉnh Nagano – vốn phụ thuộc vào du khách nước ngoài – chịu ảnh hưởng nặng, trong khi không có đủ du khách nội địa để duy trì hoạt động.

Do đó, các vùng quê đang tìm kiếm những giải pháp và cơ hội thay thế, gồm thu hút người làm việc từ xa để họ mang tiền về các vùng quê chi. Một số ryokan (nhà trọ truyền thống Nhật) đang quảng cáo cho thuê các phòng làm “văn phòng vệ tinh” lý tưởng cho người làm từ xa.

Takashi Yamada, giám đốc bán hàng tại Văn phòng du lịch Kiso Ontake ở tỉnh Nagano, đề xuất những khu vực như thung lũng Kiso có thể chuyển những akiya (nhà bị bỏ hoang) thành các không gian làm việc.

Theo BẢO ANH