Cuối cùng nước Mỹ rất có thể có nữ phó tổng thống đầu tiên kể từ khi lập quốc sau khi ông Joe Biden – ứng cử viên tổng thống của Đảng Dân chủ – lựa chọn thượng nghị sĩ Kamala Harris làm ứng viên phó tổng thống hôm 11-8 để ‘chiến đấu’ cùng ông.

 

Trong lịch sử nước Mỹ, đây mới là lần thứ 3 một trong hai chính đảng lớn Dân chủ và Cộng hòa đề cử một phụ nữ vào vị trí này.

Vì sao là bà Harris?

Việc ông Biden tuyên bố sẽ lựa chọn một ứng cử viên nữ vào vị trí phó tổng thống ngay sau các cuộc bầu cử sơ bộ không phải là một phát biểu “buột miệng” như thói quen thường thấy mà là một tính toán chính trị khôn khéo.

Một mặt sự lên ngôi của nữ quyền những năm gần đây đã tạo điều kiện cho những ứng cử viên nữ ra tranh cử những vị trí cao nhất trong nền chính trị Mỹ. 

Nếu như năm 1984 đánh dấu việc bà Geraldine Ferraro trở thành nữ ứng cử viên phó tổng thống đầu tiên của Đảng Dân chủ, thì năm 2008 chứng kiến việc thống đốc bang Alaska Sarah Palin được chọn là ứng cử viên phó tổng thống đầu tiên của Đảng Cộng hòa tranh cử cùng ông John McCain.

Sau khi có một tổng thống da màu năm 2008 (Barack Obama), nước Mỹ đã tiến gần sát đến việc có một tổng thống nữ đầu tiên năm 2016 khi bà Clinton, ứng cử viên của Đảng Dân chủ, chỉ thua sít sao ứng cử viên của Đảng Cộng hòa – đương kim Tổng thống Trump hiện nay.

Xu thế xã hội đã thay đổi, việc lựa chọn bà Harris sẽ giúp ông Biden tranh thủ phiếu của các cử tri nữ cũng như các cử tri ủng hộ phong trào nữ quyền, muốn có sự tham gia nhiều hơn của các chính trị gia nữ ở những vị trí thượng tầng của nền chính trị Mỹ vốn vẫn được coi là lãnh địa của các chính trị gia nam da trắng.

Đặc biệt, việc chọn bà Harris, một thượng nghị sĩ da màu, là sự lựa chọn hợp thời thế để ứng phó với những biến động của xã hội Mỹ thời gian gần đây khi các phong trào phản kháng, đòi bình đẳng cho người da màu nổi lên sau cái chết của George Floyd. 

Việc hàn gắn những đổ vỡ và khiếm khuyết trong xã hội liên quan đến các vấn đề chủng tộc đã trở thành một tiêu điểm trong cuộc bầu cử lần này.

Bà Harris là một trong những chính trị gia da màu nổi bật nhất trong chính trị Mỹ hiện nay, có kinh nghiệm vận động tranh cử trong các cuộc bầu cử sơ bộ khi bà ra tranh cử tổng thống và sau đó rút lui do không đạt được sự ủng hộ như mong muốn. 

Bà được sự ủng hộ của nhiều cử tri Dân chủ ôn hòa cũng như thiên tả, sẽ bổ sung thêm nhiều lợi thế cho chiến dịch tranh cử của ông Biden.

Cuối cùng không thể không tính đến yếu tố ông Biden, 77 tuổi, sẽ trở thành tổng thống có tuổi đời cao nhất của nước Mỹ. 

Bà Harris, 55 tuổi, nhưng với vốn liếng chính trị sẵn có sẽ là sự bổ sung hoàn hảo, sẵn sàng thay thế cho ông Biden trong những tình huống bất khả kháng ngay từ những ngày đầu tiên cũng như kế nhiệm ông trong nhiệm kỳ tiếp theo.

Chạy nước rút

Với việc ông Biden chính thức thông báo ứng cử viên phó tổng thống, cuộc đua vào Nhà Trắng đã rõ: cặp bài trùng đương nhiệm Trump – Pence của Đảng Cộng hòa sẽ đối đầu so găng bộ đôi Biden – Harris của Đảng Dân chủ. 

Sau đại hội toàn quốc của hai đảng những tuần tới, cuộc đua sẽ bước vào giai đoạn khốc liệt nhất, những con bài còn được hai bên giữ kín sẽ được tung ra vào lúc này.

Với tính cách của Tổng thống Trump, sẽ còn có nhiều bất ngờ, thậm chí những kịch bản khó lường trong cuộc đua lần này. 

Như thường lệ, ngay sau khi được lựa chọn, bà Harris đã bị ông Trump chào đón bằng những từ ngữ mạnh mẽ nhất, gọi bà là người “giả tạo”, là thượng nghị sĩ “tệ hại và kinh khủng nhất” đồng hành bên cạnh ông già “chậm chạp” Biden.

Vào lúc nước Mỹ đang trong cuộc khủng hoảng kép cả về y tế và kinh tế như hiện nay, nhiều nhà phân tích cho rằng nếu không có việc “đổi cờ” ngoạn mục như tìm ra vắcxin chống COVID-19 hoặc dịch bệnh nhanh chóng được ngăn chặn, ông Biden đang đứng trước cơ hội lớn để trở thành chủ nhân chiếc ghế tổng thống trong Nhà Trắng.

Nhưng ông Trump sẽ không dễ dàng từ bỏ cuộc đua, một loạt động thái gần đây của ông Trump cho thấy ông sẵn sàng từ bỏ những chính sách ban đầu để thích nghi với thời cuộc như thế nào. 

Không chỉ dừng lại ở việc đề xuất lùi ngày bầu cử – một điều chưa từng xảy ra ngay cả khi nước Mỹ đang trong chiến tranh, chắc hẳn ông Trump còn tính đến nhiều “con bài” bất ngờ khác để lật ngược thế cờ trong cuộc đua này.

Nhưng dù thế nào bà Harris đang có cơ hội để đi vào lịch sử là phó tổng thống nữ đầu tiên cũng như phó tổng thống da màu đầu tiên của Mỹ.