Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Robert O’Brien kết thúc chuyến thăm chính thức Việt Nam kéo dài hai ngày hôm 22-11 bằng sự kiện giao lưu với các sinh viên Học viện Ngoại giao tại nhà khách Chính phủ ở Hà Nội.

Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Robert O’Brien nói chuyện với sinh viên Học viện Ngoại giao – Ảnh: TTXVN

“Quan hệ giữa hai nước phát triển mạnh mẽ trong 25 năm qua, dù dưới thời Tổng thống Bill Clinton, Tổng thống Bush, Tổng thống Obama hay Tổng thống Trump. Do vậy, bất chấp tổng thống Mỹ kế tiếp là ai, quan hệ Mỹ – Việt vẫn sẽ bền chặt” – ông O’Brien chia sẻ.

Chân lý không thuộc về kẻ mạnh

Phát biểu trước 100 sinh viên và giảng viên Học viện Ngoại giao, cố vấn an ninh O’Brien điểm lại những điểm sáng về hợp tác trong 25 năm qua. Bắt nguồn từ lòng tin và sự thông hiểu, hai nước đã vượt qua những đau thương của quá khứ và thiết lập mối quan hệ đối tác toàn diện mạnh mẽ như ngày nay.

Cố vấn an ninh Mỹ cho biết hai nước cùng nhau tìm thi hài người chết và mất tích trong chiến tranh, cùng nhau gỡ bom mìn, cùng hợp tác ngăn chặn vũ khí hủy duyệt hàng loạt và tăng cường an ninh hàng hải và giờ là cùng… hợp tác và hỗ trợ nhau khống chế đại dịch COVID-19.

Về vấn đề khu vực và thế giới, ông O’Brien cho biết Mỹ đánh giá cao mối quan hệ đối tác với Việt Nam và sự hợp tác chặt chẽ đối phó các mối lo ngại chiến lược, bao gồm việc duy trì hòa bình và ổn định ở Biển Đông và khu vực Mekong.

“Khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương không muốn quay trở lại thời kỳ “chân lý thuộc về kẻ mạnh”. Đó là lý do tại sao Mỹ có quan điểm cứng rắn về các hành động cưỡng ép, bắt nạt của Trung Quốc ở Biển Đông cũng như các mối đe dọa an ninh gia tăng của nước này ở khu vực Mekong” – quan chức cấp cao Nhà Trắng nêu rõ.

Khẳng định rằng mối quan hệ Mỹ – Việt được xây dựng dựa trên các lợi ích chung và sự tôn trọng sâu sắc tự do, độc lập, và chủ quyền của nhau, ông O’Brien chia sẻ với các sinh viên Việt Nam: “Chúng tôi tôn trọng lòng yêu nước, tầm nhìn, quyết tâm của các bạn và tâm huyết các bạn dành cho một quốc gia độc lập và thực sự có chủ quyền, không phụ thuộc vào quốc gia nào khác. Chúng tôi sẽ tiếp tục đầu tư sâu hơn vào một nước Việt Nam lớn mạnh và thịnh vượng, là trung tâm của khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương tự do và rộng mở”.

Giúp Việt Nam thúc đẩy kinh tế

Trong bài phát biểu trước các sinh viên Học viện Ngoại giao, ông O’Brien cho biết khi Mỹ và Việt Nam vượt qua đại dịch, mối quan hệ kinh tế sẽ đóng vai trò vô cùng quan trọng.

“Mỹ sẵn sàng giúp Việt Nam thúc đẩy kinh tế. Ngược lại, chúg tôi muốn Việt Nam mua nhiều hàng hóa của Mỹ hơn và chào đón nhiều công ty Mỹ đến Việt Nam hơn” – ông O’Brien nói, đồng thời cho biết hai bên đang nỗ lực cân bằng cán cân thương mại, cố gắng không làm cho vấn đề xuất siêu của Việt Nam ảnh hưởng đến quan hệ của hai nước.

Cố vấn an ninh Mỹ khẳng định quan hệ song phương Mỹ – Việt Nam sâu rộng, trải dài trên nhiều lĩnh vực và đa chiều chứ không chỉ gói gọn trong vấn đề thương mại. “Chúng ta là những quốc gia trưởng thành và lợi ích của hai nước vượt quá khuôn khổ thương mại” – ông nói.

Trả lời câu hỏi của sinh viên Nguyễn Hà My, ông O’Brien cho biết vị thế của Việt Nam ngày càng được tăng cao trong khu vực và thế giới. Ông nhấn mạnh Việt Nam là nước đối tác quan trọng hàng đầu của “Bộ tứ kim cương”, hay “nhóm QUAD” bao gồm Mỹ, Úc, Nhật Bản và Ấn Độ.

Việt Nam là nước đầu tiên mà lãnh đạo các quốc gia QUAD chỉ ra khi đề cập đến đối tác quan trọng của nhóm. Việt Nam là một nước có diện tích lớn, con người chăm chỉ, thông minh và kiên cường trong mọi mặt trận – bài học mà nước Mỹ đã trải qua. Vì thế chúng tôi tin rằng Việt Nam đóng vai trò tối quan trọng trong kiến tạo cấu trúc an ninh vì một Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương tự do và rộng mở” – ông O’Brien nói.

Quan chức cấp cao của chính quyền ông Trump cho biết hợp tác an ninh – quốc phòng sẽ là nền móng cho quan hệ hai nước trong 25 năm tới khi đề cập đến các cuộc gặp với lãnh đạo Bộ Công an, Quốc phòng và Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc hôm 21-11.

“Chúng tôi đã thống nhất tăng cường lực lượng cảnh sát biển của Việt Nam nhằm bảo vệ vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam ở Biển Đông cũng như các tài nguyên thiên nhiên – dầu, khí và khoáng sản. Một trong số đó là việc chuyển giao tàu tuần duyên lớp Hamilton cho Việt Nam” – cố vấn an ninh Mỹ chia sẻ với báo giới tại nhà khách Chính phủ.

Ông O’Brien cho biết trong thời gian tới hai bên sẽ tiếp tục tìm kiếm cơ hội hợp tác giữa các lực lượng hải quân, không quân và chuyển giao chiến hạm để gia tăng sức mạnh quốc phòng cho Việt Nam.

Quan chức cấp cao của Mỹ cũng đồng thời nhấn mạnh ông không có ý muốn gây hấn với Trung Quốc và kêu gọi nước này tuân thủ luật pháp quốc tế cũng như tôn trọng các nước láng giềng.

“Nước Mỹ muốn có quan hệ tốt với Trung Quốc như những gì chúng tôi có với Việt Nam. Vấn đề chủ quyền không trực tiếp tác động đến chúng tôi, nhưng chắc chắn có ảnh hưởng tới Việt Nam, Indonesia, Malaysia, Philippines, Nhật hay Ấn Độ. Đó sẽ là thách thức lớn nhất buộc chúng ta phải giải quyết trong 25 năm tới”.

Ông O’Brien cho rằng đã có sự đồng thuận trong quan điểm của người dân và Quốc hội Mỹ về chính sách ứng phó với Trung Quốc và dự đoán chính sách của Mỹ trong 4 năm tới về vấn đề này sẽ không mấy khác biệt – tức giữ nguyên lập trường cứng rắn.