Vương quốc Anh và Liên minh châu Âu (EU) dự kiến sẽ công bố thỏa thuận Anh rời EU (Brexit) vào đúng dịp Giáng sinh đêm 24-12, báo chí Anh và Mỹ dẫn nguồn quan chức cho biết.

 

Trưởng đoàn đàm phán Brexit của EU Michel Barnier (trái) và đại sứ Michael Clauss, đại diện thường trực của Đức tại EU, trong cuộc họp ủy ban các đại diện thường trực chính phủ các nước thành viên EU tại Brussels (Bỉ) ngày 22-12 – Ảnh: REUTERS

Sự kiện này được kỳ vọng sẽ chấm dứt quá trình nhiều tháng đàm phán căng thẳng cho cuộc “ly hôn” giữa Anh và EU, đảm bảo quá trình Brexit diễn ra êm ái với lợi ích chung giữ lại ở mức tối đa trong khả năng.

Theo Hãng tin AP, sau khi giải quyết một số vấn đề tồn đọng quanh chuyện cạnh tranh bình đẳng, các nhà đàm phán Anh và EU vẫn tranh luận về quyền đánh bắt cá của EU trong vùng biển của Anh. Cuộc làm việc ngay trong đêm Giáng sinh (giữa đêm 24-12 theo giờ Brussels), để đảm bảo thông qua một thỏa thuận tạm thời hậu Brexit.

Các nguồn tin từ hai phía tiết lộ những khó khăn kéo dài trong giai đoạn cuối thỏa thuận, chứng kiến một chồng bánh pizza giao tới trụ sở EU trong thời điểm họ đánh giá bản thỏa thuận dài khoảng 2.000 trang.

Phát ngôn viên EU Eric Mamer cho hay công việc sẽ tiếp tục xuyên đêm, còn Thủ tướng Anh Boris Johnson tổ chức cuộc họp nội các để thông báo cho các bộ trưởng cấp cao về bản thỏa thuận này, vốn dự kiến được thông báo vào cuối ngày 24-12 (giờ Brussels).

Theo lộ trình, Thủ tướng Johnson và Chủ tịch Ủy ban EU Ursula von der Leyen sẽ tuyên bố về thỏa thuận trước khi thỏa thuận dự kiến này được chuyển tới 27 thủ đô của các thành viên EU còn lại, chờ sự chấp thuận nhất trí cũng như sự ủng hộ của quốc hội các nước EU và Anh.

Theo AP, đến nay bất kể thỏa thuận này ra sao, mối quan hệ thương mại giữa Anh và EU sẽ gặp trở ngại từ hải quan và nhiều rào cản khác sau ngày 1-1-2021. Anh sẽ rời khỏi “thị trường duy nhất” và “liên minh thuế quan” của EU, những cơ chế tạo thuận lợi thương mại lâu nay khi London còn là thành viên.

Một thỏa thuận thương mại giữa Anh và EU vì vậy sẽ ngăn chặn việc áp đặt thuế quan và các loại thuế khác, giảm nguy cơ khiến cả hai tiêu tốn hàng tỉ USD giá trị thương mại cũng như hàng trăm ngàn việc làm.

Trước đây, Thủ tướng Anh Johnson luôn khẳng định Anh sẽ “thịnh vượng” ngay cả khi không đạt thỏa thuận thương mại nào và Anh sẽ giao dịch với EU theo quy tắc trong Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) kể từ ngày 1-1.

Bên cạnh quá trình đàm phán nhiều trắc trở cùng EU, Chính phủ Anh cũng đang nỗ lực mở rộng và siết chặt quan hệ thương mại cùng các quốc gia nằm ngoài khối này. Theo trang chính thức của Chính phủ Anh, nước này đã chốt hạ thỏa thuận thương mại cùng 58 quốc gia, tương đương với 198 tỉ bảng Anh (khoảng 265 tỉ USD) giá trị thương mại hằng năm. Số thỏa thuận này chiếm 96% hoạt động thương mại cùng các nước nằm ngoài EU.

Giới quan sát hiện tập trung sự chú ý vào thỏa thuận giữa Anh và Mỹ. Hôm 17-12, đại diện thương mại Mỹ Robert Lighthizer khẳng định Mỹ và Anh “rất có khả năng” đạt được một thỏa thuận thương mại tự do, đồng thời kêu gọi các quan chức Anh nhượng bộ trong quan điểm cứng rắn về một số vấn đề như an toàn thực phẩm.

Trả lời phỏng vấn của Đài BBC, ông Lighthizer cho biết cuộc bầu cử tổng thống Mỹ hồi tháng 11 đã khiến quá trình đàm phán bị trì hoãn. Nay cả hai bên chỉ còn “một khoảng thời gian ngắn” để các nhà đàm phán hoàn tất thỏa thuận, trước khi tổng thống đắc cử Joe Biden nhậm chức vào ngày 20-1. “Điều này có thể xảy ra. Cả hai bên cần phải thỏa hiệp”, ông nói.

Ngoài các thỏa thuận song phương, Anh cũng nhắm đến các hiệp định thương mại quốc tế, trong đó có Hiệp định đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP).

Trong tháng 12, Anh đã lần lượt ký biên bản kết thúc đàm phán thỏa thuận thương mại cùng Singapore và Việt Nam. Ngày 15-12, Anh tiếp tục ký thỏa thuận thương mại với Mexico. Bộ trưởng Bộ Thương mại quốc tế Anh Elizabeth Truss tuyên bố đây là thỏa thuận thương mại thứ bảy Anh ký cùng một thành viên CPTPP.

“Đây là một bước đi quan trọng để Anh gia nhập CPTPP và tôi trông chờ đơn đăng ký của chúng ta đạt được thành quả tương tự vào đầu năm sau… Thương mại quốc tế sẽ giúp chúng ta vượt qua thách thức từ virus corona và đem lại tăng trưởng kinh tế cho toàn nước Anh”, bà Truss khẳng định.

Theo NHẬT ĐĂNG – NGUYÊN HẠNH