Vì sao biến thể B.1.1.7, đến nay đã xuất hiện ở 94 quốc gia và vùng lãnh thổ, có thể gây tử vong cao hơn? Câu hỏi này đã được giải đáp một phần với hai nghiên cứu mới công bố ở Anh.

 

Kính hiển vi điện tử chụp ảnh các hạt biến thể virus B.1.1.7 lấy từ mẫu bệnh nhân được nuôi cấy trong phòng thí nghiệm – Ảnh: NIAID

Các nghiên cứu trước đây khẳng định biến thể có nguồn gốc ở Anh (biến thể B.1.1.7) lây nhiễm nhanh hơn và có thể gây tử vong cao hơn, tuy nhiên không xác định được yếu tố nào khiến bệnh ngặt nghèo hơn.

Hai nghiên cứu mới công bố đã giải đáp thêm về biến thể này. Hai nghiên cứu được thực hiện tại Anh, đạt mức độ tin cậy cao vì đã qua giai đoạn bình duyệt và cùng sử dụng công nghệ sàng lọc từng được sử dụng để phát hiện biến thể B.1.1.7 vào tháng 9-2020.

Nghiên cứu đầu tiên do các nhà khoa học thuộc Trường Y học nhiệt đới và vệ sinh dịch tễ London thực hiện, được công bố trên tạp chí Nature ngày 15-3.

Sau khi phân tích 4.945 ca tử vong do nhiễm biến thể B.1.1.7, các nhà khoa học nhận thấy nguy cơ tử vong ở những người nhiễm biến thể B.1.1.7 cao hơn 55% so với những người nhiễm chủng cũ. Đối với nữ giới từ 70-84 tuổi, nguy cơ tử vong tăng từ 2,9% lên 4,4% (hơn 150%).

Nhóm nghiên cứu không nêu cụ thể nguyên nhân nào làm tăng tỉ lệ tử vong nhưng đưa ra một số giả thuyết. Ví dụ người nhiễm biến thể B.1.1.7 có tải lượng virus cao hơn trên tăm bông lấy mẫu, vì vậy tải lượng virus cao có thể góp phần làm tỉ lệ tử vong tăng lên.

Tuần trước đó, tạp chí British Medical Journal ngày 10-3 đã đăng nghiên cứu mới của các nhà khoa học thuộc nhiều trường đại học Anh xác nhận bệnh nhân COVID-19 mắc biến thể B.1.1.7 có tỉ lệ tử vong cao hơn 64% so với bệnh nhân COVID-19 khác.

Các nhà khoa học đã phân tích nhóm thuần tập bệnh nhân (những bệnh nhân có chung đặc điểm), trong đó có 368 ca tử vong do COVID-19. Họ đồng thời nghiên cứu thêm một số yếu tố khác để không đánh giá quá cao những rủi ro do biến thể B.1.1.7 gây ra.

Họ nhận thấy biến thể B.1.1.7 thường xuyên lây nhiễm cho một số nhóm nguy cơ hơn các nhóm khác (nguyên nhân vì sao chưa xác định), từ đó cho rằng để đánh giá đúng tỉ lệ tử vong của biến thể B.1.1.7 cần phải xem xét đến bệnh nền của bệnh nhân.

Bệnh nhân COVID-19 được đưa đến bệnh viện ở London (Anh) ngày 17-2 – Ảnh: PA

Các nhà khoa học cũng thừa nhận còn nhiều yếu tố quan trọng khác chưa được xem xét thấu đáo để đánh giá chính xác tỉ lệ tử vong do biến thể B.1.1.7.

Ví dụ TS virus học Julian Tang ở Đại học Leicester ghi nhận biến thể B.1.1.7 xuất hiện vào mùa đông (trời lạnh làm sức khỏe yếu hơn) có thể làm gia tăng tỉ lệ tử vong. Ông đánh giá: “Chúng ta cần xem xét lại kết quả phân tích này vào mùa xuân”.

Dù vậy, hầu hết các chuyên gia y tế và nhà dịch tễ học ở Anh đều đánh giá hai nghiên cứu mới nêu trên đã đưa ra kết luận đáng tin cậy.

TS vi trùng học Simon Clarke ở Đại học Reading nhận xét: “Với khả năng gây tử vong cao hơn và khả năng lây nhiễm tăng thêm, biến thể virus B.1.1.7 đã đặt ra thách thức lớn cho các hệ thống y tế và các nhà hoạch định chính sách”.

Trang web Medical News Today (Anh) ghi nhận đến nay biến thể B.1.1.7 có nguồn gốc ở Anh đã hiện diện ở 94 quốc gia và vùng lãnh thổ.

Theo HOÀNG DUY LONG