Nhiều trường đại học ở Úc vắng bóng sinh viên quốc tế trong hơn nửa năm qua – Ảnh: THE GUARDIAN

Kinh doanh du học ở Úc đang đối mặt nguy cơ suy thoái trong nhiều năm tiếp theo.

Du học sinh: sống còn

Victoria là bang thu hút nhiều du học sinh nhất nước Úc. Theo trang The Age (Úc), năm 2018 bang này đón hơn 9.500 tân sinh viên, chủ yếu từ Trung Quốc, Việt Nam và Campuchia. Tuy nhiên mới đây, hiệu trưởng 36 trường đại học tư thục ở Victoria đã cùng ký tên vào bức thư kêu cứu gửi đến chính quyền bang, nêu ra tình cảnh “ngàn cân treo sợi tóc” khi thiếu hụt nghiêm trọng sinh viên quốc tế trong năm 2020.

Trong bức thư, đại diện các trường bày tỏ nguyện vọng chính quyền khẩn cấp chấp thuận cho sinh viên quốc tế trở lại vì liên quan đến “sự sống còn”. Không có du học sinh – vốn là nguồn thu chính của nhiều trường tư, các hiệu trưởng cho rằng họ chỉ có thể cầm cự tối đa đến đầu năm 2021, nếu không buộc lòng phải phá sản. 

Thậm chí, với nhiều trường quy mô nhỏ, nếu phải chịu thêm “cú đấm” từ sự sụt giảm số sinh viên nội địa nhập học, họ sẽ “knock-out” ngay tức khắc.

Các trường lớn cũng không khá hơn. ĐH Victoria dự kiến sẽ lỗ đến 50 triệu AUD (gần 820 tỉ đồng) trong năm nay vì “vắng bóng” sinh viên quốc tế. Phó hiệu trưởng Peter Dawkins cho biết trường đã “thắt lưng buộc bụng”, cắt giảm từ nhân sự đến những khoản đầu tư, tiết kiệm được 33 triệu AUD (540 tỉ đồng) nhưng vẫn không thoát được viễn cảnh thua lỗ nặng trong năm 2020. 

Tương tự, ĐH Melbourne cho biết COVID-19 khiến trường thất thu khủng khiếp dù đã thu hẹp quy mô, cắt giảm nhân viên. Năm 2019, khoảng 41% trong tổng số 52.000 sinh viên của ĐH Melbourne là du học sinh quốc tế.

Kể từ tháng 3-2020, Úc đã đóng cửa biên giới với du học sinh. Dù vậy, việc mở cửa lại lúc này dường như không khả thi. Chính quyền các bang trở nên dè dặt hơn để đảm bảo an toàn tuyệt đối cho địa phương mình. 

Chính quyền bang Victoria từng lên kế hoạch nới lỏng nhập cảnh cho du học sinh nhưng chưa kịp thông qua thì đến tháng 7-2020 phải chịu đợt bùng phát COVID-19 tiếp theo. Thủ hiến Daniel Andrews thông báo Victoria sẽ không xem xét cho sinh viên quốc tế nhập cảnh, ít nhất đến tháng 11-2020. 

Trong khi đó, lãnh đạo bang New South Wales cũng khẳng định sớm nhất vào tháng 1-2021 mới cho phép sinh viên đến học.

Giữa tháng 8-2020, ông Simon Birmingham – bộ trưởng thương mại Úc – cho biết chính phủ nước này đang lên kế hoạch thí điểm đón sinh viên quốc tế. Theo đó, từng đợt 300 du học sinh từ Trung Quốc đại lục, Nhật Bản và Hong Kong sẽ tập trung tại Singapore rồi bay đến thành phố Adelaide, thủ phủ bang Nam Úc. Tuy nhiên đến nay đã cuối tháng 9, kế hoạch này vẫn chưa thể tiến hành vì các mối e ngại trước đại dịch.

Dư chấn nhiều năm

Theo trang The Vice, từ cuối thập niên 1980, Úc chính thức bỏ quy định về số lượng tối đa các du học sinh mà một trường đại học nước này có thể nhận. Không ai tin quyết định đó có thể tạo ra một bước ngoặt, bởi chi phí học tập, mức sống ở Úc bấy giờ khá cao. Chưa kể, đi đến một “đảo quốc” ở nam bán cầu như Úc không thể sánh bằng sang Mỹ hay các nước châu Âu.

Tuy nhiên, hơn 30 năm qua, tầng lớp giữa trung lưu và thượng lưu ở các nước châu Á tăng nhanh chóng, trong đó có cả ở Việt Nam. Do có điều kiện và muốn thực hiện một “cú nhảy vọt” cho đời sau, nhiều gia đình sẵn sàng cho con du học. Quy định khá thoáng với du học sinh giúp Úc nhanh chóng đón được làn sóng “xuất ngoại” tìm con chữ của nhiều bạn trẻ ở Đông Á và Đông Nam Á.

Các trường đại học Úc cũng tranh thủ đưa ra thêm nhiều chương trình, chính sách ưu đãi để có thể thu hút thêm sinh viên quốc tế. Lãnh đạo các bang tích cực thực hiện những chuyến “ngoại giao du học” tới các thành phố chiến lược để hợp tác về giáo dục. Những nỗ lực này làm gia tăng đáng kể số du học sinh tới Úc, biến sinh viên quốc tế trở thành nguồn thu quan trọng ở nhiều trường.

Viện Mitchell của ĐH Victoria dự đoán những tác động “dư âm” của đại dịch với du học Úc có thể sẽ kéo dài đến năm 2023, để lại khoản lỗ lên đến 23 tỉ AUD. Nhiều sinh viên từ Đông Nam Á cũng đã có ý định chuyển hướng du học từ Úc sang những nước gần hơn như Singapore, Hàn Quốc, Nhật Bản để thuận tiện về nước khi có các biến cố như COVID-19. Điều này đe dọa đến việc mất ngôi vị là điểm đến du học thu hút thứ ba thế giới của Úc, sau Mỹ và Anh.